به چه علت قاعدگی عقب می افتد؟ تاخیر در قاعدگی یکی از مسائل شایع در میان زنان است که می‌تواند باعث نگرانی‌های بسیاری شود، در این مطلب به بررسی علل مختلف تاخیر در قاعدگی و راه‌حل‌های ممکن می‌پردازیم.
تاخیر در قاعدگی یکی از مسائل شایع در میان زنان است که می‌تواند باعث نگرانی‌های بسیاری شود، در این مطلب به بررسی علل مختلف تاخیر در قاعدگی و راه‌حل‌های ممکن می‌پردازیم.
چرا پریود عقب می‌افتد؟
پریود یا قاعدگی یک فرآیند طبیعی در بدن زنان است که هر ماه رخ می‌دهد که طی آن لایه ضخیمی از خون و بافت که به دیواره رحم چسبیده ریزش می‌کند و از طریق واژن، از بدن خارج میشود، معمولاً بین 3 تا 7 روز طول می‌کشد، چرخه قاعدگی معمولاً بین 21 تا 35 روز است و ممکن است در هر فرد متفاوت باشد این فرآیند طبیعی است و نشان‌دهنده سلامت تولید مثل زنان می‌باشد.
دلایل شایع تاخیر درقاعدگی
عقب افتادن قاعدگی می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. برخی از این دلایل عبارتند از:
بارداری
یکی از شایع‌ترین دلایل عقب افتادن پریود، بارداری است زمانی که یک تخمک توسط اسپرم بارور میشود و در دیواره رحم کاشته میشود، بدن شروع به تولید هورمون‌هایی می‌کند که مانع از ریزش دیواره رحم و پریود میشود.
استرس و اضطراب
استرس و اضطراب می‌تواند تاثیرات زیادی بر چرخه قاعدگی داشته باشد وقتی بدن تحت استرس قرار می‌گیرد، هورمون‌های استرس مانند کورتیزول و آدرنالین ترشح می‌شوند این هورمون‌ها می‌توانند تعادل هورمونی بدن را به هم بزنند و باعث اختلال در تخمک‌گذاری و نظم period شوند.
تغییرات وزنی شدید
تغییرات وزنی شدید، چه افزایش وزن و چه کاهش وزن ناگهانی، می‌تواند تاثیر قابل‌توجهی بر چرخه قاعدگی داشته باشد.
عقب افتادن پریود پس از عمل جراحی
عمل‌های جراحی می‌توانند تاثیرات مختلفی بر بدن داشته باشند و یکی از این تاثیرات ممکن است عقب افتادن پریود باشد. این اتفاق می‌تواند به دلایل زیر رخ دهد:
استرس فیزیکی و روانی: عمل جراحی یک استرس بزرگ برای بدن است و می‌تواند تعادل هورمونی را مختل کند .
تغییرات در رژیم غذایی و فعالیت بدنی: پس از جراحی، ممکن است نیاز به تغییرات در رژیم غذایی و فعالیت بدنی داشته باشید که می‌تواند بر چرخه قاعدگی تاثیر بگذارد.
مصرف داروها: برخی داروهایی که پس از جراحی تجویز می‌شوند، مانند داروهای مسکن یا ضدالتهاب، می‌توانند تاثیراتی بر هورمون‌ها و چرخه period داشته باشند.
شیردهی
ترشح هورمون پرولاکتین: شیردهی باعث ترشح هورمون پرولاکتین میشود که مسئول تولید شیر است. پرولاکتین می‌تواند تخمک‌گذاری را مهار کند.
تغییرات هورمونی: در دوران شیردهی، سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون کاهش می‌یابد که می‌تواند منجر به ناهنجاری در چرخه قاعدگی شود.
عدم تخمک‌گذاری: بسیاری از زنان در دوران شیردهی تخمک‌گذاری نمی‌کنند یا تخمک‌گذاری نامنظمی دارن.
عقب افتادن پریود با IUD
استفاده از IUD ممکن است باعث تغییرات در چرخه قاعدگی و منجر به تاخیر در قاعدگی شود.
منوپز یا قطع قاعدگی
منوپز (یائسگی) مرحله‌ای طبیعی در زندگی زنان است که به معنای پایان دائمی دوره‌های قاعدگی است این اتفاق به دلیل کاهش تدریجی تولید هورمون‌های استروژن و پروژسترون توسط تخمدان‌ها رخ می‌دهد.
ورزش شدید
ورزش شدید می‌تواند منجر به کاهش چشمگیر درصد چربی بدن شود چربی بدن نقش مهمی در تولید هورمون‌های جنسی دارد و کاهش بیش از حد آن می‌تواند تعادل هورمونی را مختل کند.
اختلالات هورمونی
اختلالات هورمونی می‌توانند نقش مهمی در عقب افتادن یا قطع قاعدگی داشته باشند.
یائسگی زودرس
در یائسگی زودرس، تخمدان‌ها زودتر از موعد طبیعی تولید هورمون‌ها را متوقف می‌کنند که باعث قطع قاعدگی میشود.
چه بیماری‌هایی بر عقب افتادن period تاثیر می‌گذارند؟
بیماری‌ها و مشکلات پزشکی مختلفی می‌توانند بر چرخه قاعدگی تاثیر بگذارند و باعث عقب افتادن پریود شوند. در زیر به برخی از این بیماری‌ها و مشکلات اشاره می‌کنیم:
سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS):
PCOS یک اختلال شایع هورمونی است که باعث می شود تخمدان‌های بزرگتر و کیست‌های کوچک متعدد در تخمدان‌ها ایجاد شود. زنان مبتلا به PCOS ممکن است ، عدم تخمک‌گذاری منظم و دوره‌های قاعدگی نامنظم یا عدم قاعدگی را تجربه کنند این اختلال با افزایش سطح آندروژن‌ها (هورمون‌های مردانه) و مقاومت به انسولین همراه است.
اختلالات تیروئید:
کم‌کاری تیروئید (Hypothyroidism) و پرکاری تیروئید (Hyperthyroidism) هر دو می‌توانند بر چرخه قاعدگی تاثیر بگذارند.
آیا تیروئید می تواند منجر به ناباروری شود؟
افزایش پرولاکتین:
هایپرپرولاکتینمی وضعیتی است که در آن سطح هورمون پرولاکتین در خون افزایش می‌یابد. این هورمون که به طور طبیعی در دوران شیردهی تولید میشود، می‌تواند باعث قطع تخمک‌گذاری و قاعدگی شود.
نارسایی زودرس تخمدان (POI):
نارسایی زودرس تخمدان یا یائسگی زودرس، وضعیتی است که در آن تخمدان‌ها قبل از سن 40 سالگی عملکرد طبیعی خود را از دست می‌دهند. این وضعیت می‌تواند منجر به قطع قاعدگی شود.
کاهش هورمون‌های جنسی:
هر گونه اختلال در تولید یا تعادل هورمون‌های استروژن و پروژسترون می‌تواند باعث تغییرات در چرخه قاعدگی شود. تشخیص دقیق و درمان اختلالات هورمونی نیاز به مشاوره و آزمایش‌های پزشکی دارد.
دیابت
دیابت کنترل نشده می‌تواند تاثیر منفی بر چرخه قاعدگی داشته باشد و باعث پریودهای نامنظم یا غیاب قاعدگی شود.
اختلالات خوردن
اختلالات خوردن مانند بی‌اشتهایی عصبی (Anorexia Nervosa) و پرخوری عصبی (Bulimia Nervosa) می‌توانند تعادل هورمونی بدن را مختل کرده و باعث عدم تخمک‌گذاری و پریود شوند.
بیماری‌های مزمن
بیماری‌های مزمن مانند بیماری‌های کبدی، کلیوی، و التهاب‌های مزمن می‌توانند تاثیرات منفی بر چرخه قاعدگی داشته باشند.
بیماری‌های عفونی و ویروسی
بیماری‌های عفونی و ویروسی مانند آنفولانزا، سینوزیت و ورم لوزه می‌توانند باعث استرس فیزیکی و تعادل هورمونی بدن را مختل کنند که منجر به تاخیر در پریود میشود.
فیبروئید رحم، پولیپ‌ها و فیبروم‌ها و تاثیر آنها بر عقب افتادن پریود
فیبروئید رحم (Uterine Fibroids)
فیبروئیدها توده‌های غیرسرطانی هستند که در دیواره رحم رشد می‌کنند آنها می‌توانند باعث علائم مختلفی شوند
پولیپ‌های رحم (Uterine Polyps)
پولیپ‌ها که در داخل رحم ایجاد می‌شوند و می‌توانند باعث مشکلات قاعدگی شوند
فیبروم‌ها (Fibroids)
فیبروم‌ها نیز مانند فیبروئیدها توده‌های غیرسرطانی هستند که در دیواره رحم رشد می‌کنند.
چند روز تاخیر در پریود طبیعی است؟
تاخیر در پریود به مدت چند روز تا یک هفته معمولاً طبیعی در نظر گرفته میشود چرخه قاعدگی طبیعی می‌تواند بین 21 تا 35 روز طول بکشد و برخی از زنان ممکن است تغییرات جزئی در طول چرخه خود تجربه کنند با این حال، اگر تأخیر بیش از یک هفته باشد یا به طور مکرر اتفاق بیفتد، بهتر است با پزشک مشورت کنید تا علل احتمالی بررسی و در صورت نیاز درمان مناسب انجام شود.
عقب افتادن پریود باعث چه عوارضی می شود؟
عقب افتادن پریود می‌تواند عوارض و نشانه‌های مختلفی را به همراه داشته باشد. برخی از این عوارض شامل موارد زیر هستند:
آکنه، افزایش موهای زائد (هیرسوتیسم)، و تغییرات در وزن بدن
افزایش سطح اضطراب و استرس
درد شکم، نفخ و حساسیت در ناحیه شکم
خستگی و ضعف عمومی، به خصوص اگر با مشکلات تغذیه‌ای یا کم‌خونی همراه باشد.
تأثیر منفی بر بارداری
نوسانات خلقی، افسردگی و تحریک‌پذیری
همچنین می‌تواند نشانه‌ای از نزدیک شدن به دوران یائسگی باشد که با علائمی مانند گرگرفتگی، تعریق شبانه و خشکی واژن همراه باشد.
چه داروهایی باعث عقب افتادن پریود میشود؟
- قرص‌های ضدبارداری
- داروهای ضد افسردگی
- داروهای ضد اضطراب
- کورتیکواستروئیدها
- داروهای شیمی‌درمانی
- داروهای تیروئید
- داروهای ضدتشنج
- داروهای کاهش وزن
- داروهای ضد فشار خون بالا
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
تأخیر در قاعدگی می‌تواند نگران‌کننده باشد و باید در موارد زیر به پزشک مراجعه شود که
عبارت اند از :
- تأخیر طولانی مدت: اگر پریود به مدت سه دوره متوالی یا بیشتر به تأخیر بیفتد.
- علائم شدید: همراه با علائمی مانند درد شدید، خونریزی غیرطبیعی یا سنگین، و ضعف شدید.
- بارداری: اگر احتمال بارداری وجود دارد و قاعدگی به تأخیر افتاده است.
- اختلالات هورمونی: اگر همراه با علائم دیگر مشکلات هورمونی مانند ریزش مو، تغییرات وزنی غیرقابل توضیح یا آکنه شدید باشد.
- عفونت یا بیماری: اگر همراه با علائم عفونت مانند تب، ترشحات غیرطبیعی یا بوی ناخوشایند باشد.
راه های تشخیص عقب‌افتادن Menstruation
تشخیص علت عقب افتادن پریود شامل مراحل و روش‌های مختلفی است که پزشک می‌تواند برای بررسی دقیق انجام دهد. این روش‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:
بررسی سوابق پزشکی و معاینه بالینی:
- سوال درباره شرح حال بیمار: پزشک ممکن است سوالاتی در مورد تاریخچه قاعدگی، علائم همراه، تغییرات وزنی، سطح استرس و مصرف داروها بپرسد.
- معاینه فیزیکی: معاینه بالینی برای بررسی علائم فیزیکی و هر گونه تغییرات غیرعادی در بدن.
تست بارداری:
- تست بارداری خانگی یا آزمایشگاهی: برای تأیید یا رد بارداری.
آزمایش‌های خون:
- بررسی سطح هورمون‌ها: اندازه‌گیری سطح هورمون‌های تیروئید، پرولاکتین، استروژن، پروژسترون و آندروژن‌ها.
- آزمایش سطح گنادوتروپین‌ها: اندازه‌گیری هورمون‌های FSH و LH برای بررسی عملکرد تخمدان‌ها.
- آزمایش‌های تیروئید: اندازه‌گیری سطح TSH، T3 و T4 برای تشخیص کم‌کاری یا پرکاری تیروئید
سونوگرافی:
- سونوگرافی رحم و تخمدان : برای بررسی ساختار رحم و تخمدان‌ها و شناسایی مشکلاتی مانند کیست‌های تخمدانی، فیبروئیدها و پولیپ‌ها.
چنانچه قصد انجام سونوگرافی را دارید می توانید به مرکز رادیولوژی و سونوگرافی ژرفا که یکی از بهترین سونوگرافی های پیروزی است مراجعه فرمایید که با استفاده از به روزترین دستگاه های سونوگرافی با تیم پزشکی مجرب آماده خدمت رسانی می باشد.
تصویربرداری:
- MRI یا CT و یا اشعه ایکس: برای بررسی دقیق‌تر ساختارهای داخلی لگن.
سخن آخر
تاخیر در قاعدگی معمولاً ناشی از تغییرات هورمونی است. اما در صورتی که این مشکل به صورت مکرر رخ دهد، لازم است که به پزشک مراجعه کنید تا علل زمینه‌ای مورد بررسی قرار گیرد. انجام آزمایش‌های هورمونی و تصویربرداری می‌تواند به تشخیص دقیق کمک کند.
منابع:
Mayo Clinic
