تا به حال پاهای متورم و رگ‌های برجسته‌ای را که در دوران بارداری ظاهر می‌شوند، دیده‌اید؟ حس سنگینی، درد و ظاهر ناخوشایند واریس می‌تواند تجربه‌ی شیرین بارداری را به چالشی نگران‌کننده تبدیل کند. اما چرا برخی زنان بیشتر از دیگران به این مشکل دچار می‌شوند و چطور می‌توان از آن پیشگیری کرد؟ در این مقاله، پاسخ این سوالات را خواهید یافت و با راهکارهای مؤثر برای داشتن بارداری سالم و بدون نگرانی از واریس آشنا می‌شوید.
واریس در بارداری یک مشکل شایع!
واریس یکی از مشکلات رایج در دوران بارداری است که بسیاری از زنان باردار را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این مشکل به دلیل افزایش فشار بر روی رگ‌های بدن، تغییرات هورمونی و افزایش حجم خون در بدن ایجاد می‌شود. بااین‌حال، برخی زنان باردار بیشتر از دیگران به این عارضه دچار می‌شوند. اما دلیل این تفاوت چیست؟ چرا برخی زنان به شدت با این مشکل مواجه می‌شوند در حالی که برخی دیگر تقریباً هیچ نشانه‌ای از واریس ندارند؟
عوامل خطر ایجاد واریس در دوران بارداری
واریس در بارداری به علت عوامل متعددی ایجاد می‌شود که برخی از آن‌ها اجتناب‌ناپذیر هستند، اما برخی دیگر را می‌توان با رعایت سبک زندگی سالم کنترل کرد.
تغییرات هورمونی
در دوران بارداری، سطح هورمون پروژسترون در بدن افزایش می‌یابد. این هورمون باعث شل شدن دیواره‌های عروق خونی می‌شود که منجر به کاهش توانایی آن‌ها در بازگرداندن خون به قلب شده و در نتیجه باعث گشاد شدن رگ‌ها و ایجاد واریس می‌شود.
افزایش حجم خون
در دوران بارداری، حجم خون در بدن مادر به طور قابل توجهی افزایش پیدا می‌کند تا اکسیژن و مواد مغذی لازم را به جنین برساند. این افزایش حجم خون می‌تواند فشار بیشتری بر روی وریدهای پاها وارد کند و در نتیجه باعث تورم و گشاد شدن رگ‌ها شود.
افزایش وزن و فشار به وریدها
با رشد جنین، رحم بزرگ‌تر می‌شود و فشار بیشتری بر روی وریدهای لگن و پایین‌تنه وارد می‌کند. این فشار می‌تواند بازگشت خون به قلب را دشوارتر کند و منجر به ایجاد واریس شود.
کاهش فعالیت بدنی
زنانی که در دوران بارداری فعالیت کمتری دارند، بیشتر در معرض خطر واریس قرار می‌گیرند. زیرا تحرک کم باعث کاهش گردش خون در پاها شده و فشار بیشتری به وریدها وارد می‌کند.
یبوست و افزایش فشار داخل شکم
یکی دیگر از عواملی که می‌تواند منجر به بروز واریس شود، یبوست است. یبوست در بارداری بسیار رایج است و می‌تواند باعث افزایش فشار داخل شکم شده و جریان خون را در وریدهای پا مختل کند.
چرا برخی زنان باردار بیشتر مستعد واریس هستند؟
برخی زنان نسبت به سایرین بیشتر در معرض خطر واریس قرار دارند. در اینجا مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر میزان ابتلا به واریس در زنان باردار را بررسی می‌کنیم:
سابقه خانوادگی و ژنتیک: اگر مادر یا خواهر شما در دوران بارداری به واریس دچار شده باشند، احتمال بروز این مشکل در شما نیز افزایش می‌یابد. ژنتیک یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار در این زمینه است.
تعداد دفعات بارداری: زنانی که چندین بار باردار شده‌اند، احتمال بیشتری برای ابتلا به واریس دارند. زیرا هر بار بارداری باعث کشیدگی بیشتر وریدها و افزایش فشار بر آن‌ها می‌شود.
سن مادر در دوران بارداری: بارداری در سنین بالاتر (بالای ۳۵ سال) می‌تواند احتمال بروز واریس را افزایش دهد. با افزایش سن، دیواره‌های عروق خونی انعطاف‌پذیری کمتری پیدا می‌کنند و مستعد گشاد شدن می‌شوند.
اضافه وزن قبل و در دوران بارداری: زنانی که پیش از بارداری اضافه وزن دارند یا در دوران بارداری وزن زیادی اضافه می‌کنند، فشار بیشتری بر رگ‌های بدن خود وارد کرده و احتمال ابتلا به واریس در آن‌ها افزایش می‌یابد.
تأثیرات جسمی و روانی واریس بر زنان باردار
درد و سنگینی در پاها: بسیاری از زنان باردار مبتلا به واریس احساس درد، سوزش و سنگینی در پاهای خود دارند که می‌تواند فعالیت‌های روزانه آن‌ها را دشوار کند.
مشکلات خواب و ناراحتی‌های شبانه: درد ناشی از واریس ممکن است خواب شبانه را مختل کند و باعث خستگی و بی‌حوصلگی در طول روز شود.
تأثیرات ظاهری و کاهش اعتمادبه‌نفس: واریس معمولاً باعث تغییر رنگ و برجستگی وریدها در پاها می‌شود که می‌تواند بر اعتمادبه‌نفس برخی از زنان تأثیر منفی بگذارد.
روش‌های پیشگیری و کنترل واریس
۱. ورزش منظم: پیاده‌روی و یوگا می‌توانند به بهبود گردش خون و کاهش خطر واریس کمک کنند.
۲. بالا نگه داشتن پاها: نشستن یا دراز کشیدن با پاهای بالا آمده می‌تواند به تخلیه خون از وریدهای پا و کاهش فشار کمک کند.
۳. استفاده از جوراب‌های فشاری: پوشیدن جوراب‌های فشاری مخصوص بارداری می‌تواند از بروز واریس جلوگیری کند.
۴. اجتناب از نشستن و ایستادن طولانی‌مدت: تغییر وضعیت بدن به طور منظم می‌تواند به بهبود جریان خون کمک کند.
۵. تغذیه مناسب: مصرف غذاهای غنی از فیبر، نوشیدن آب کافی و کاهش مصرف نمک می‌تواند به کاهش فشار خون و جلوگیری از یبوست کمک کند.
درمان‌های موجود برای واریس
درمان واریس در دوران بارداری به شدت و میزان ناراحتی ایجادشده بستگی دارد. برخی روش‌های درمانی عبارتند از:
روش‌های غیرتهاجمی
- ماساژ ملایم پاها
- استفاده از کرم‌ها و ژل‌های مخصوص
- تمرینات کششی و افزایش تحرک
روش‌های پزشکی پس از زایمان
اگر واریس پس از زایمان از بین نرود، پزشک ممکن است روش‌هایی مانند لیزر، اسکلروتراپی یا جراحی را پیشنهاد کند. یکی از این مراکز متخصص در این زمینه کلینیک دکتر نادر افشاری بهترین مرکز لیزر واریس در تهران است، که با استفاده از جدیدترین تکنیک‌های درمانی، می توانند واریس را به‌طور ایمن و مؤثر درمان کنند. بنابراین واریس را جدی بگیرید و برای مشاوره با یک پزشک حاذق اقدام نمایید.
کلام پایانی
واریس در دوران بارداری یک مشکل شایع است، اما با رعایت نکات پیشگیرانه می‌توان احتمال بروز آن را کاهش داد. زنان باردار می‌توانند با ورزش منظم، استفاده از جوراب‌های فشاری، رعایت تغذیه سالم و مشورت با پزشک، سلامت عروقی خود را حفظ کرده و از مشکلات مرتبط با واریس جلوگیری کنند. در صورتی که واریس ایجاد شد، روش‌های مختلفی برای کنترل و کاهش علائم آن وجود دارد. پس نگران نباشید و با آگاهی و اقدامات صحیح، از سلامت خود و جنین‌تان محافظت کنید.
